Chờ thay đổi từ cơ chế mới để cải tạo chung cư cũ
Dù đã rất nỗ lực, nhưng công tác cải tạo chung cư cũ gặp phải rất nhiều khó khăn trong suốt hàng chục năm qua và các chuyên gia cho rằng, để giải quyết vấn đề này cần có nhiều thay đổi về cơ chế.
Chung cư cũ Ngô Gia Tự (quận 10, TPHCM), được xây dựng từ năm 1968 đến nay, nhiều hạng mục đã xuống cấp, khiến người dân sống bất an, lo lắng. Ảnh: Chân Phúc
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, thành phố có 474 chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975. Trong số này có 16 chung cư cấp D (hư hỏng nặng, nguy hiểm), trong đó 14 chung cư được kiểm định vào giai đoạn 2016-2017, đến nay ngày càng xuống cấp và nguy hiểm. Dù vậy, công tác cải tạo chung cư cũ gặp phải rất nhiều khó khăn trong suốt hàng chục năm qua.
Vấn đề đặt ra là các luật quan trọng mới được sửa đổi như Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản cùng có hiệu lực từ 1.8 liệu có tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc trong công tác này, nhất là câu chuyện lợi ích hài hòa giữa nhà đầu tư và người dân, khi phần lớn người sở hữu chung cư muốn tái định cư tại chỗ. Vấn đề thứ hai là quy hoạch về chiều cao chung cư ở những đô thị lớn như: Hà Nội và TPHCM.
Một vấn đề khó khăn nữa hiện nay là vấn đề vốn, khi doanh nghiệp đầu tư xây dựng lại chung cư cũ không đủ tiền để xây dựng hoàn toàn để bàn giao cho người dân, trong khi người dân không chịu bỏ tiền ra cùng doanh nghiệp đầu tư.
Theo quy định mới, chủ đầu tư dự án nhà ở chung cư cũ được hưởng lợi nhuận từ 10% - 15%, không cố định 10% như trước đây. Doanh nghiệp được chọn làm chủ đầu tư dự án cải tạo chung cư cũ được đề xuất điều chỉnh dự án như tăng thêm số tầng dự án.
Đánh giá của ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cơ chế đền bù, hỗ trợ cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ hiện đã công bằng hơn giữa chủ sở hữu chung cư cũ và chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Cơ chế tạm cư trong cải tạo chung cư cũ cũng được đồng bộ trong cả hai Luật Đất đai và Luật Nhà ở, vì thế tạo thuận lợi cho việc phá dỡ, xây dựng lại các tòa nhà. Đối với người dân sống trong các chung cư cũ, cơ chế mới cũng bảo vệ tối đa lợi ích cư dân.
Một điểm đáng lưu ý nữa trong chính sách cải tạo chung cư cũ thời gian tới, theo ông Châu, là cơ chế quy gom các nhà tập thể nhỏ lẻ, không thể xây dựng lại tại chỗ, tạo điều kiện cho cư dân tái định cư tại chỗ trên địa bàn phường, địa bàn quận. Cơ chế này vừa được TPHCM áp dụng khi cải tạo Khu tập thể chợ Gà - Gạo (quận 1). Diện tích khu tập thể này rộng khoảng 2.000m2 nhưng có tới hàng trăm căn tập thể (khoảng 8 - 15m2/căn) được cải tạo từ các sạp chợ cũ.
