Bức tranh đầu tư startup Việt 2022: Dòng vốn mạo hiểm giảm 56% so với đỉnh cao 2021, quỹ nội lên ngôi vượt qua Singapore, Mỹ, Hàn
Xét trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam vẫn duy trì vị trí thứ ba về số lượng thương vụ đầu tư nhưng tụt xuống vị trí thứ tư về giá trị thương vụ.
Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và Quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures vừa công bố Báo cáo Đổi mới sáng tạo và Đầu tư công nghệ 2023. Theo báo cáo, sau sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2021, vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam đã giảm mạnh do ảnh hưởng của biến động kinh tế toàn cầu. Cụ thể, năm 2022, tổng dòng vốn mạo hiểm đổ vào nước ta chỉ đạt 634 triệu USD, giảm 56% so với mức đỉnh 1,442 tỷ USD của năm 2021. Số thương vụ đầu tư trong năm 2022 cũng giảm còn 134, so với 165 thương vụ đạt được vào năm 2021.
Dòng vốn đầu tư mạo hiểm và số thương vụ đầu tư vào Việt Nam qua các năm (Nguồn: NIC, Do Ventures)
Nguyên nhân được cho là do khủng hoảng ngành công nghệ toàn cầu, sự bất ổn tài chính ngày càng gia tăng cũng như những biến động trên thị trường đã ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư đối với các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.
Dòng vốn đổ vào Việt Nam cũng có sự thay đổi rõ nét trong nửa đầu và nửa cuối năm 2022. Sáu tháng đầu năm, Việt Nam đã thu hút 471 triệu USD nhưng sáu tháng cuối năm chỉ thu hút được thêm 163 triệu USD. Dẫu vậy, số thương vụ đạt được trong nửa cuối năm (70 thương vụ) lại nhỉnh hơn so với nửa đầu năm (64 thương vụ). Theo báo cáo, điều này cho thấy hoạt động đầu tư vẫn đều đặn diễn ra dù giá trị đầu tư giảm.
Diễn biến đầu tư trong nửa đầu và nửa cuối năm (Nguồn: NIC, Do Ventures)
Năm 2022, quy mô của các thương vụ có giá trị đầu tư trên 10 triệu USD cũng giảm mạnh, chỉ chiếm 67% tổng vốn đầu tư. Các thương vụ trong năm vừa qua có xu hướng tập trung vào những khoản đầu tư nhỏ hơn, dưới 10 triệu USD. Năm 2021, các thương vụ trên 10 triệu USD đã đóng góp tới 82% tổng dòng vốn mạo hiểm đổ về.
Tỷ lệ các thương vụ đầu tư trên 10 triệu USD (Nguồn: NIC, Do Ventures)
Lĩnh vực dịch vụ tài chính đã thu hút nhiều vốn đầu tư mạo hiểm nhất, đạt 214 triệu USD, tăng trưởng tới 249% so với năm 2021. Lĩnh vực bán lẻ chỉ thu hút 204 triệu USD, giảm 57% so với năm 2021. Tương tự, mảng thanh toán cũng chứng kiến sự sụt giảm mạnh về dòng vốn đầu tư, từ 450 triệu USD trong năm 2021 xuống còn vỏn vẹn 30 triệu USD trong năm 2022, tương đương mức giảm 93,3%.
Xét trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam vẫn duy trì vị trí thứ ba về số lượng thương vụ đầu tư nhưng tụt xuống vị trí thứ tư về giá trị thương vụ. Indonesia tiếp tục dẫn đầu khu vực về giá trị thương vụ, trong khi Singapore ghi nhận số thương vụ đầu tư nhất trong năm 2022.
Đáng chú ý, các quỹ đầu tư mạo hiểm trong nước lần đầu tiên được đánh giá là hoạt động tích nhất, vượt qua các quỹ đầu tư nước ngoài đến từ Singapore, Hàn Quốc, Bắc Mỹ. Năm 2022, các quỹ nội đã thực hiện 61 thương vụ đầu tư (chiếm 46% tổng số thương vụ), với tổng giá trị đầu tư đạt 287 triệu USD (chiếm 45% tổng vốn mạo hiểm).
