Ngân hàng mở, dữ liệu mở: Chìa khóa cho tài chính toàn diện

Có thể kể đến như, từ năm 2021, Thống đốc NHNN đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Ngày 3/11/2025 vừa qua, Thống đốc tiếp tục ban hành Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2030 (Quyết định 3579/QĐ-NHNN) và Chiến lược dữ liệu ngành Ngân hàng đến năm 2030 (Quyết định 3580/QĐ-NHNN), khẳng định rõ tầm nhìn dài hạn, nhất quán của ngành Ngân hàng Việt Nam đối với chuyển đổi số và dữ liệu.

Với quan điểm “Người dân, doanh nghiệp là trung tâm” và “Dữ liệu là nền tảng cốt lõi, tài sản quan trọng và nguồn lực chiến lược, quyết định hiệu quả chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo giá trị mới cho ngành Ngân hàng và nền kinh tế”, Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đã đặt ra nhiệm vụ “Đẩy mạnh nghiên cứu, tích hợp, kết nối mở rộng với các ngành, lĩnh vực, để thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ hướng đến các mô hình kinh doanh mới như Ngân hàng mở (Open Banking), Tài chính nhúng (Embedded Finance), Ngân hàng như một dịch vụ (Banking as a Service – BaaS)… nhằm cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thân thiện, an toàn, tiện lợi với chi phí thấp”. "Đây là định hướng quan trọng tạo nền tảng cho chia sẻ dữ liệu có trách nhiệm, vì lợi ích của người dùng và sự phát triển bền vững của hệ sinh thái tài chính số", ông Phạm Anh Tuấn chia sẻ.

Cũng theo ông Phạm Anh Tuấn, những năm qua NHNN đã tham mưu và ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng đặt nền móng vững chắc cho việc cung ứng dịch vụ ngân hàng trên môi trường số, thúc đẩy kết nối, liên thông và hình thành hệ sinh thái số trong ngành Ngân hàng, như: Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định 94/2025/NĐ-CP quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng và các thông tư về hoạt động thanh toán, về an toàn bảo mật trong cung ứng dịch vụ trực tuyến. Trong đó, Thông tư 64/2024/TT-NHNN về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở trong ngành Ngân hàng (Thông tư Open API) được ban hành đã tạo khuôn khổ pháp lý cho việc thiết lập các kết nối, liên thông giữa ngành Ngân hàng và các ngành, lĩnh vực khác một cách thuận tiện, an toàn, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

"Nhờ khuôn khổ pháp lý ngày càng rõ ràng, minh bạch về phạm vi, trách nhiệm và “cởi mở”, linh hoạt về cách tiếp cận, ngành Ngân hàng Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều mô hình kinh doanh mới, đặt khách hàng là trung tâm của hệ sinh thái với nhiều lựa chọn sản phẩm, dịch vụ đổi mới sáng tạo, an toàn, thuận tiện, chi phí hợp lý", ông Phạm Anh Tuấn bày tỏ.

Các ngân hàng không ngừng mở rộng hợp tác với các công ty Fintech, các bên thứ 3 trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cũng như kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, cổng dịch vụ công của các bộ, ngành, địa phương… để khách hàng có thể thanh toán hóa đơn dịch vụ thiết yếu, dịch vụ công và nhiều tiện ích khác một cách liền mạch, toàn trình.

Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, hiện nay, ứng dụng Mobile Banking, Ví điện tử của nhiều tổ chức tín dụng và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã cho phép khách hàng tiếp cận đầy đủ các dịch vụ ngân hàng mọi lúc, mọi nơi, đồng thời tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và cả các dịch vụ ngoài ngành Ngân hàng, như gọi xe, gọi đồ ăn, giao hàng, mua sắm trực tuyến, du lịch, giải trí… Điều này cho thấy tiềm năng rất lớn của kết nối, chia sẻ dữ liệu trong việc mở rộng tài chính toàn diện và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng nhận định: đi cùng với cơ hội là không ít thách thức. Chia sẻ dữ liệu trong bối cảnh ngân hàng mở đòi hỏi chúng ta phải xử lý hài hòa nhiều yêu cầu: chuẩn hóa dữ liệu và giao thức kết nối; tăng cường năng lực quản trị rủi ro bên thứ 3; bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống trước các nguy cơ tấn công mạng, lạm dụng dữ liệu; đồng thời phải bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, thu hẹp khoảng cách số, không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số. Đây là những vấn đề mang tính hệ thống, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tín dụng và công ty Fintech.

Trong bối cảnh đó, ông Phạm Anh Tuấn cho rằng, sự kiện Kết nối Fintech 2025 được tổ chức nhằm tạo ra một diễn đàn đối thoại cởi mở, thực chất giữa khu vực công và khu vực tư, giữa các chuyên gia trong nước và quốc tế về những chủ đề cốt lõi đối với tương lai ngành Ngân hàng: Ngân hàng mở (Open Banking) và chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API); tài chính toàn diện trên nền tảng dữ liệu và công nghệ; an ninh, an toàn hệ thống, tính bền vững và bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số.