Kinh tế tầm thấp: Nắm bắt cơ hội và đầu tư

Nền kinh tế tầm thấp (Low Altitude Economy - LAE) là hệ sinh thái kinh tế hoạt động trong không phận dưới 1.000m, có thể mở rộng đến dưới 5.000m tùy theo nhu cầu thực tế của từng quốc gia, tận dụng công nghệ bay có và không người lái, mạng thông minh tầm thấp để phát triển hạ tầng, sản xuất phương tiện bay, dịch vụ và bảo đảm an toàn bay, chủ yếu dựa trên việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) và các công nghệ liên quan trong các lĩnh vực như nông nghiệp, logistics, giám sát môi trường, giao thông, truyền thông và giải trí…

Đây là không gian kinh tế mới, tận dụng tầng không khí thấp vốn chưa được khai thác hiệu quả để tạo ra giá trị thông qua công nghệ tiên tiến.

Tại Diễn đàn quốc tế Kinh tế tầm thấp Việt Nam 2025. diễn ra cuối tuần qua, ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) cho biết: Nhiều nước trên thế giới đã xem hàng không vũ trụ và UAV là các ngành công nghệ chiến lược. Với sự bùng nổ của công nghệ hàng không, vũ trụ và thiết bị bay không người lái, mô hình kinh tế mới cụ thể là nền “Kinh tế Tầm thấp” đang trở thành xu thế phát triển nổi bật trên toàn cầu”.

Theo ông Vũ Anh Tú - Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, thị trường toàn cầu đã đạt quy mô hàng trăm tỷ USD, tăng trưởng 30% mỗi năm và được các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, châu Âu xác định là ngành công nghiệp chiến lược.

Thông tin đưa ra tại sự kiện Ra mắt Liên minh Kinh tế tầm thấp (LAE) hôm 10/10 vừa qua cho biết, chỉ riêng ngành hàng không tầm thấp được định giá dự kiến đạt khoảng 700 tỷ USD vào năm 2035.

Tại Việt Nam, tiềm năng của kinh tế tầm thấp được đánh giá có thể đạt 10 tỷ USD. Với các lợi thế về địa chính trị, chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, lực lượng lao động trẻ và năng động, Việt Nam, đang đứng trước "cơ hội ngàn năm có một" để trở thành trung tâm công nghiệp tầm thấp của khu vực và thế giới.

Sandbox cho kinh tế tầm thấp

Nhấn mạnh kinh tế tầm thấp mở động lực tăng trưởng mới - nơi Việt Nam có thể cất cánh bằng trí tuệ, công nghệ và sự hợp tác đa chiều giữa: Nhà nước - Doanh nghiệp, Trường viện và Người dân, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT - thành viên mạng lưới AUVS Việt Nam, ông Vũ Anh Tú, cho rằng việc nắm bắt cơ hội và đầu tư LAE, chúng ta đang thúc đẩy ba trụ cột của thời đại mới: kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức - đồng thời đánh thức tiềm năng sáng tạo của đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học Việt Nam, mang lại dịch vụ tốt hơn cho người dân vùng sâu, vùng xa, hải đảo và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.”

“Kinh tế tầm thấp không đơn thuần chỉ là về phương tiện bay, mà đó là một sự dịch chuyển chiến lược nhằm mở ra không phận thấp như một không gian kinh doanh mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua đổi mới công nghệ”, bà Nguyễn Thị Hải Hằng, Phó Chủ tịch Mạng lưới AUVS Việt Nam, Giám đốc Học viện Hàng không Việt Nam nhấn mạnh.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Mạng lưới AUVS Việt Nam, CEO Công ty Saolatek, ông Trần Anh Tuấn nhận định: “Việt Nam có đầy đủ lợi thế để trở thành trung tâm kinh tế tầm thấp: vị trí địa lý và chính trị ổn định, tiềm năng làm chủ công nghệ lõi (phần mềm, AI và hệ thống UTM), năng lực sản xuất phần cứng và hệ sinh thái các ngành công nghiệp phụ trợ đã hoàn thiện.

Cụ thể, trong lĩnh vực logistics, khi thương mại điện tử hướng tới mốc 63 tỷ USD vào năm 2030, UAV được kỳ vọng giúp giảm mạnh chi phí giao hàng, nhất là tại các khu vực địa hình phức tạp. Những thử nghiệm tại Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lạng Sơn đã mang lại kết quả tích cực. Ở các đô thị lớn, UAV sẽ góp phần quan trọng trong giám sát giao thông, an toàn hạ tầng, quản lý đô thị thông minh và ứng phó khẩn cấp.

Trong lĩnh vực đô thị thông minh, UAV được kỳ vọng trở thành công cụ đắc lực trong giám sát hạ tầng, quản lý giao thông và nâng cao khả năng ứng phó khẩn cấp. Khai thác không gian kinh tế tầm thấp không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn trực tiếp liên quan đến an toàn, an ninh và năng lực phản ứng của quốc gia.

“Để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tầm thấp, trước hết cần xây dựng hành lang pháp lý, đầu tư phát triển các trung tâm R&D và khu công nghiệp LAE trong nước, đào tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao, xây dựng hệ sinh thái kết nối toàn diện và hợp tác quốc tế.", ông Tuấn đề xuất.

Vấn đề được quan tâm nhất hiện nay là xây dựng chính sách cho phát triển nền kinh tế tầm thấp. Nhiều ý kiến đề xuất xây dựng khung chính sách thử nghiệm (sandbox).

Cùng với đó là phát triển hạ tầng quản lý không phận tầm thấp, và đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV/UAM) phục vụ các lĩnh vực kinh tế – xã hội nhằm mở ra hướng đi mới của đất nước trong kỷ nguyên hàng không tầm thấp, tạo nền tảng để kết nối các nguồn lực, chia sẻ tri thức và thúc đẩy ứng dụng các công nghệ hiện đại.