Phát huy lợi thế, nâng cao chất lượng nông sản phục vụ xuất khẩu

Từng bước chinh phục thị trường quốc tế

Hà Nội là một trong những địa phương có nhiều nông sản, đặc sản, có giá trị cao như cam Canh, bưởi Diễn, nhãn chín muộn, hồng xiêm Xuân Đỉnh… Những năm qua, nông sản Hà Nội đã chinh phục được một số thị trường kỹ tính như Mỹ, Nhật Bản, Australia... song sản lượng chưa nhiều.

Từ năm 2018, lần đầu tiên sản phẩm nhãn chín muộn của Hà Nội đáp ứng được hàng loạt đòi hỏi khắt khe về chất lượng và được xuất khẩu sang thị trường Mỹ và Châu Âu với sản lượng 19 tấn. Nối tiếp thành công đó, năm 2019, 1 tấn nhãn chín muộn của Hà Nội tiếp tục được xuất sang thị trường Australia. Dù số lượng còn khiêm tốn nhưng trái nhãn đã khẳng định vị thế khi chinh phục được các thị trường khó tính.

Theo Giám đốc Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội Hoàng Thị Hòa, nhãn là một trong những loại cây ăn quả chủ lực của Hà Nội. Hiện toàn thành phố có 1.980ha (tăng 258ha so với năm 2017), sản lượng ước đạt 21.600 tấn (tăng 8.446 tấn so với năm 2017).

Riêng diện tích nhãn chín muộn (HTM1, HTM2) hơn 650ha, năng suất 19-20 tấn/ha. Phần lớn nhãn chín muộn của Hà Nội tiêu thụ ở dạng quả tươi. Trong đó, các doanh nghiệp, siêu thị, cửa hàng tiện ích tiêu thụ 30-40%, số còn lại do thương lái thu mua.

Những năm qua, nhãn chín muộn của Hà Nội được xuất khẩu sang Mỹ, Australia, EU... Năm nay, người dân kỳ vọng xuất khẩu được nhiều hơn nhưng do diễn biến dịch COVID-19 khiến nhiều người lo lắng đầu ra không thuận lợi.

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội mời các doanh nghiệp tới từng vườn nhãn đánh giá chất lượng quả; Đồng thời, tạo diễn đàn gặp gỡ giữa doanh nghiệp xuất khẩu với các hợp tác xã, bàn giải pháp xúc tiến thương mại. Bước đầu, thành phố đã kết nối một số doanh nghiệp như Công ty CP Quốc tế Bamboo, Công ty Ameii Việt Nam, Công ty CP Xuất nhập khẩu GreenPath... với nông dân (đại diện ký kết hợp đồng là Hợp tác xã Nông nghiệp Đại Thành, huyện Quốc Oai) đưa sản phẩm nhãn chín muộn vào chuỗi siêu thị, cửa hàng nông sản an toàn.

Ngoài trái cây, một số nông sản khác của Hà Nội, như hoa, gạo... cũng đã thâm nhập thành công thị trường quốc tế. Đơn cử như Công ty Cổ phần Vật tư và Giống cây trồng Hà Nội đã xuất khẩu 10.000 bông cúc sang Nhật Bản. Đây là giống hoa được nuôi cấy mô và trồng trong nhà kính với quy trình giám sát nghiêm ngặt.

Hay như sản phẩm trà hoa vàng của Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển dược liệu Sóc Sơn cũng đã xuất khẩu sang Nhật Bản và được đánh giá cao về chất lượng. Từ thực tế này có thể khẳng định, sản xuất hữu cơ, theo mô hình ứng dụng công nghệ cao, nông sản Hà Nội hoàn toàn có thể đáp ứng được yêu cầu của những thị trường kỹ tính bậc nhất thế giới.

Hướng tới xuất khẩu chính ngạch nông sản chủ lực

Những năm gần đây, Hà Nội đã đầu tư mạnh cho phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa, tạo ra sản phẩm an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Đây là giải pháp căn cơ của thành phố nhằm hướng tới xuất khẩu chính ngạch những mặt hàng nông sản chủ lực.

Thời gian qua, để nâng cao chất lượng, năng suất cũng như hỗ trợ phát triển thị trường cho các loại nông sản, Hà Nội đã đẩy mạnh việc cấp mã số, kiểm tra, giám sát, quản lý vùng trồng. Theo đó, để có vùng nguyên liệu nông sản ổn định, kiểm soát được chất lượng thì việc tổ chức liên kết, hợp tác để có đủ diện tích triển khai những cánh đồng mẫu lớn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là cơ sở để doanh nghiệp kiểm soát từ vật tư nông nghiệp đến sơ chế, đóng gói… bảo đảm đáp ứng yêu cầu của các đơn hàng xuất khẩu.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội Chu Phú Mỹ, việc xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp an toàn gắn với cấp mã số có vai trò rất lớn trong định hướng xuất khẩu những mặt hàng nông sản chủ lực của thành phố. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã hỗ trợ các địa phương đào tạo, tập huấn về xuất nhập khẩu, các hiệp định thương mại tự do mới mà Việt Nam đã ký kết, tập huấn về quản lý và vận hành hiệu quả hệ thống, tiêu chuẩn OTAS (truy xuất, xác thực nguồn gốc).

Bên cạnh đó, các đơn vị chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã tổ chức khảo sát, đánh giá vùng trồng; Thu thập thông tin, đo đạc và lập bản đồ vùng trồng; Thẩm định hồ sơ, cấp, xác thực mã số vùng trồng, nhập dữ liệu vùng trồng lên hệ thống OTAS, hồ sơ điện tử, cắm biển mã số và kích hoạt trên hệ thống, cấp tem mã số vùng trồng gắn lên sản phẩm...

Việc cấp mã vùng trồng đã mở ra cánh cửa giúp sản phẩm nông sản của Hà Nội có thể dễ dàng hơn trong xuất khẩu sang nhiều thị trường. Khi đã có mô hình điểm sẽ tạo tiền đề để thành phố mở rộng vùng sản xuất được cấp mã trong thời gian tới, giúp giá trị sản phẩm chuối ngày càng nâng cao.

Căn cứ điều kiện thực tế, Hà Nội đang hướng tới xây dựng nền nông nghiệp đô thị sinh thái gắn với bảo vệ môi trường. Trong đó, mục tiêu đầu tiên là cung ứng cho thị trường Hà Nội những sản phẩm chất lượng, an toàn; Đồng thời, nghiên cứu để lựa chọn những sản phẩm có thế mạnh, có diện tích sản xuất đủ lớn để đáp ứng bền vững những đơn hàng xuất khẩu cho thị trường thế giới…

“Việc xuất khẩu được tính toán trên cơ sở cân đối thị trường trong, ngoài nước và xuất khẩu nông sản sẽ dựa trên thế mạnh của từng vùng, miền. Điều này chúng ta có thể tham khảo kinh nghiệm từ tỉnh Lâm Đồng trong tận dụng điều kiện tự nhiên để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và xuất khẩu; Còn các tỉnh Hòa Bình, Bắc Giang, Lạng Sơn, Sơn La… có quỹ đất để hợp tác đầu tư mô hình sản xuất lớn”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Chu Phú Mỹ nói.

Thời gian tới ngành Nông nghiệp sẽ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại; Gắn việc quảng bá du lịch với các chương trình công bố giới thiệu sản phẩm nông nghiệp; Phát triển vùng nguyên liệu phục vụ các nhà máy chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ, xuất khẩu những mặt hàng chủ lực như: Gạo chất lượng cao, nhãn chín muộn, chuối...