Ngân hàng tăng tốc thúc đẩy phát triển bền vững

Trong bức tranh chuyển đổi bền vững tại Việt Nam, ngành Ngân hàng tiếp tục nổi bật với vai trò dẫn dắt cả về quản trị ESG lẫn thúc đẩy tài chính xanh. Theo công bố của Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE), Techcombank đã chính thức được đưa vào rổ Chỉ số Phát triển Bền vững Việt Nam (VNSI).

Chia sẻ trong khuôn Hội thảo “Phát triển bền vững 2025: Động lực cho kỷ nguyên bền vững” tổ chức ngày 27/11, đại diện Techcombank cho biết, đây là dấu mốc quan trọng khẳng định “bước tiến vượt bậc của Techcombank trong việc thúc đẩy tài chính xanh, quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro và thực hiện trách nhiệm xã hội… phát triển kinh doanh tập trung vào hiệu quả và chất lượng hoạt động”.

Việc lọt vào Top 20 VNSI 2025, đã phản ánh chiến lược phát triển bền vững toàn diện của ngân hàng, không chỉ ở các mảng công nghệ, tài chính, số hóa, mà còn trong quản trị rủi ro, minh bạch và trách nhiệm với cộng đồng, môi trường cũng như kiến tạo giá trị dài hạn cho khách hàng, cổ đông và tập thể nhân viên.

Để hiện thực hóa cam kết này, Techcombank đã kiên định theo đuổi chiến lược chuyển đổi số trong nhiều năm, tập trung vào tối ưu sản phẩm – dịch vụ và vận hành.

"Ngân hàng đã triển khai hệ thống xác minh danh tính điện tử (eKYC) dựa trên công nghệ AI nhằm cải thiện hiệu quả và mức độ an toàn trong giao dịch số. Đây là một trong những nền tảng cốt lõi hỗ trợ quá trình số hóa toàn diện ngành tài chính", đại diện Techcombank thông tin.

Một điểm nhấn quan trọng khác trong hoạt động bền vững của Techcombank là việc ra mắt bộ đôi thẻ xanh theo dõi dấu chân carbon đầu tiên tại Việt Nam – thẻ thanh toán và thẻ tín dụng Techcombank Visa Eco.

Các sản phẩm này ứng dụng công nghệ và mô hình quy đổi dựa trên Chỉ số Bền vững của Visa và đã được vinh danh tại ESG Business Awards 2024 ở hạng mục Thiết kế Sản phẩm Bền vững – Việt Nam. Những đổi mới này thể hiện cách tiếp cận thực chất của Techcombank trong việc thúc đẩy lối sống xanh gắn với hành vi tiêu dùng và hoạt động tài chính của khách hàng.

Không chỉ số hóa các dịch vụ, Techcombank định hướng trở thành ngân hàng ứng dụng và tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu tại Việt Nam. Đại diện ngân hàng cho biết, AI và machine learning đang được áp dụng xuyên suốt trong toàn bộ hoạt động – từ tiếp cận khách hàng, cá nhân hóa sản phẩm và dịch vụ theo nhóm nhu cầu cụ thể đến tối ưu hóa hiệu suất làm việc của cán bộ nhân viên và nâng cao năng lực quản trị rủi ro, phòng chống gian lận. Techcombank tin rằng, chuyển đổi số không chỉ giúp ngân hàng hoạt động hiệu quả hơn, mà còn giúp cho cuộc sống người dân tốt hơn.

Bên cạnh Techcombank, VPBank cũng đang thể hiện những bước đi bền vững thông qua việc lần đầu tiên công bố Báo cáo Phát triển Bền vững vào tháng 5/2025.

Chia sẻ tại hội thảo, đại diện VPBank cho biết báo cáo được lập theo tiêu chuẩn GRI mới nhất do Hội đồng Tiêu chuẩn Bền vững toàn cầu (GSSB) ban hành và tham chiếu 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.

VPBank xác định ESG là trọng tâm trong tầm nhìn phát triển dài hạn. Theo đại diện ngân hàng, việc công bố báo cáo lần này đánh dấu “một cột mốc chiến lược trong tiến trình minh bạch hóa thông tin và quản trị rủi ro”, thể hiện định hướng đưa phát triển bền vững trở thành nguyên tắc vận hành thay vì chỉ là xu thế. VPBank nhấn mạnh rằng “bền vững không đơn thuần là một khẩu hiệu – đó là triết lý vận hành”, được triển khai xuyên suốt từ hoạch định chiến lược, thiết kế sản phẩm cho tới văn hóa tổ chức. Các hành động của ngân hàng đã và đang triển khai nhằm bảo đảm ESG được thực thi thực chất và tạo ra tác động tích cực đối với môi trường, xã hội và hoạt động kinh doanh.

Những chuyển động mạnh mẽ của Techcombank và VPBank cho thấy xu hướng ESG đang được nội địa hóa bằng các sáng kiến cụ thể gắn với chiến lược ngân hàng. Các động thái này cũng phản ánh yêu cầu tất yếu của thị trường khi nhà đầu tư và các bên liên quan đòi hỏi chuẩn mực minh bạch và quản trị rủi ro cao hơn.

Lĩnh vực trụ cột thúc đẩy tài chính xanh và dòng vốn bền vững

Không chỉ dừng lại ở quản trị ESG nội bộ, ngân hàng còn giữ vai trò then chốt trong việc dẫn dắt tài chính xanh và hỗ trợ dòng vốn dài hạn cho các ngành kinh tế xanh. Dưới góc nhìn chuyên môn, ông Trịnh Hà, chuyên gia chiến lược tại Exness Investment Bank, nhận định các dự án năng lượng tái tạo hiện đang sở hữu điều kiện thuận lợi để huy động vốn nước ngoài. Thị trường đã ghi nhận trường hợp CTCP Tập đoàn PC1 huy động được nguồn vốn từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) với mức lãi suất “rất hấp dẫn (khoảng 4–5%) cộng thêm chi phí thu xếp vốn thấp”.

Theo ông Hà, nhu cầu vốn cho phát triển điện gió ngoài khơi trong thời gian tới lên tới hàng tỷ USD, trong khi nguồn lực của hệ thống ngân hàng và tổ chức tài chính trong nước có giới hạn do “room tín dụng có hạn”. Bởi vậy, việc tiếp cận vốn từ các định chế tài chính quốc tế được xem là yêu cầu tất yếu để bảo đảm tiến độ và hiệu quả đầu tư của các dự án lớn.

Ông Trịnh Hà cũng chỉ ra xu hướng phát triển mạnh của tín dụng xanh và trái phiếu xanh. Trên bình diện quốc tế, nhiều tổ chức tài chính lớn cung cấp các gói vay ưu đãi dành cho năng lượng sạch. Trong nước, một số ngân hàng như ACB đã triển khai các gói tín dụng xanh với lãi suất thấp hơn thị trường từ “1–2%”. Điều này cho thấy hệ thống ngân hàng Việt Nam đang từng bước mở rộng năng lực hỗ trợ vốn cho các mô hình kinh doanh thân thiện môi trường.

Về giải pháp tiếp cận dòng vốn xanh, ông Hà đưa ra ba hướng đi mà doanh nghiệp có thể lựa chọn: vay trực tiếp từ các tổ chức quốc tế như ADB hoặc IFC; phát hành trái phiếu xanh; hoặc niêm yết trên các thị trường quốc tế để tiếp cận quỹ đầu tư quy mô lớn. Ông Hà cũng dẫn ví dụ về VinFast niêm yết tại Mỹ là một kênh quan trọng giúp mở rộng cơ hội huy động vốn, dù con đường này yêu cầu tiêu chuẩn rất cao.

Theo đánh giá của chuyên gia này, bối cảnh chính sách hiện nay – gồm Quy hoạch Điện VIII và khung giá điện mới – đang tạo điều kiện tích cực cho doanh nghiệp năng lượng tái tạo. Nhờ đó, họ có thể “gia tăng tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) và hiệu quả đầu tư nếu biết tận dụng tốt các nguồn vốn xanh giá rẻ từ quốc tế”.

Có thể thấy, ngân hàng đang đóng vai trò trung tâm trong thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Một mặt, các tổ chức như Techcombank và VPBank củng cố nền tảng quản trị, minh bạch và số hóa bền vững. Mặt khác, hệ thống ngân hàng và các định chế tài chính quốc tế đang tạo ra nguồn lực vốn quan trọng cho các lĩnh vực xanh, đặc biệt là năng lượng tái tạo – ngành được xem là động lực tăng trưởng bền vững trong tương lai.