Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) nâng lãi suất lên mức cao nhất trong 30 năm
Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đã quyết định nâng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, đưa lãi suất suất chính sách lên 0,75% - mức cao nhất trong ba thập kỷ và phát tín hiệu sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất trong năm tới.
Đây là một bước ngoặt quan trọng nữa trong tiến trình chấm dứt nhiều thập kỷ nới lỏng tiền tệ quy mô lớn và môi trường lãi suất vay gần bằng 0 của Nhật Bản.
Động thái này cho thấy niềm tin của BOJ rằng Nhật Bản đang đi đúng hướng để đạt mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững, với sự hậu thuẫn từ tăng trưởng tiền lương, đồng thời sẵn sàng tiếp tục quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ.
“Sau điều chỉnh chính sách, lãi suất thực dự kiến vẫn ở mức âm đáng kể và các điều kiện tài chính nới lỏng vẫn sẽ tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động kinh tế”, BOJ cho biết trong tuyên bố công bố quyết định.
Việc nâng lãi suất đưa mặt bằng lãi suất của Nhật Bản lên mức cao nhất kể từ năm 1995, thời điểm nền kinh tế nước này chao đảo sau khi bong bóng tài sản vỡ, buộc BOJ bước vào cuộc chiến kéo dài với giảm phát.
Tuyên bố của BOJ nêu rõ: “Trong bối cảnh lãi suất thực vẫn ở mức rất thấp, BOJ sẽ tiếp tục nâng lãi suất và điều chỉnh mức độ nới lỏng tiền tệ”.
Nhật Bản bắt đầu quá trình "bình thường hóa" chính sách tiền tệ từ năm ngoái, khi chấm dứt chế độ lãi suất âm được áp dụng từ năm 2016. Kể từ đó, BOJ kiên trì quan điểm nâng lãi suất một cách thận trọng và từng bước, với mục tiêu tạo ra một “vòng tuần hoàn tích cực” giữa tăng lương và tăng giá.
Lạm phát tại Nhật Bản đã vượt mục tiêu 2% của BOJ trong 44 tháng liên tiếp. Số liệu công bố trong ngày 19/12 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này tăng 2,9% trong tháng 11. Theo dữ liệu của Bộ Lao động Nhật Bản, lạm phát cao đã gây áp lực lên thu nhập thực tế, vốn đã giảm liên tục trong 10 tháng liền.
Việc nâng lãi suất cũng tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm đà suy giảm của nền kinh tế. Số liệu GDP điều chỉnh trong quý III/2025 cho thấy kinh tế Nhật Bản suy giảm mạnh hơn so với ước tính ban đầu, với mức giảm 0,6% so với quý trước và giảm 2,3% tính theo tốc độ hàng năm.
Đợt tăng lãi suất này diễn ra trong bối cảnh lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đang chạm các mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, làm gia tăng rủi ro chi phí vay cao hơn đối với chính phủ và gây thêm áp lực lên ngân sách.
Tháng 11 vừa qua, Nhật Bản đã phê duyệt gói kích thích kinh tế trị giá 21.300 tỷ yên (tương đương 135,5 tỷ USD), nhằm thúc đẩy nền kinh tế đang chậm lại và hỗ trợ người tiêu dùng chịu tác động của lạm phát.
Nền kinh tế lớn thứ hai châu Á hiện cũng đang gánh tỷ lệ nợ công trên GDP cao nhất thế giới, ở mức gần 230%, theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Ông Shigeto Nagai, Trưởng bộ phận Kinh tế Nhật Bản của Oxford Economics nhận định, sau đợt tăng lãi suất này, BOJ nhiều khả năng sẽ tiếp tục nâng lãi suất điều hành vào giữa năm 2026, đưa lãi suất lên mức đỉnh (terminal rate) khoảng 1%. Lãi suất đỉnh hay lãi suất trung lập là mức cân bằng giữa lạm phát và tăng trưởng kinh tế, không khiến nền kinh tế quá nóng cũng không kìm hãm tăng trưởng.
