Quý IV/2022 nhiều biến động tỷ giá, các ngân hàng kinh doanh ngoại hối ra sao?

ABBank, VPBank, Techcombank, HDBank, VIB... là các ngân hàng báo lỗ mảng kinh doanh ngoại hối trong quý IV/2022. Ba “ông lớn" trong nhóm Big 4 ngân hàng Vietcombank, VietinBank và BIDV tiếp tục ghi nhận khoản lãi hàng nghìn tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối trong quý IV/2022.

Tính đến ngày 1/2, báo cáo tài chính quý IV/2022 của các ngân hàng cho thấy con số bất ngờ về mảng kinh doanh ngoại hối. Trong khi hoạt động kinh doanh ngoại hối của nhiều ngân hàng tăng trưởng mạnh, các ngân hàng ABBank, VPBank, Techcombank, HDBank, VIB,... đồng loạt ghi nhận lỗ từ mảng này.

Lợi nhuận từ kinh doanh ngoại hối quý IV/2022 của 23 ngân hàng.

Quý IV/2022, ABBank thua lỗ tới 446 tỷ đồng ở mảng kinh doanh ngoại hối dù từng thuộc top 4 ngân hàng thương mại kinh doanh ngoại hối hiệu quả nhất - chỉ sau Vietcombank, VietinBank và BIDV - nửa đầu năm 2022. Nhờ có khoản lãi gần 1.000 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, ABBank vẫn báo lãi 193 tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối cả năm 2022.

Techcombank cũng lỗ hơn 300 tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối vào quý IV/2022 trong khi cùng kỳ năm trước chỉ lỗ gần 28 tỷ đồng. Đây là mức lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối theo quý lớn nhất của Techcombank trong 1 thập kỷ qua.

Hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Techcombank chịu thua lỗ vì khoản chi cho các công cụ tài chính phái sinh tiền tệ tăng mạnh trong khi lợi nhuận thu về tăng với tốc độ chậm hơn.

Hoạt động kinh doanh ngoại hối của ngân hàng không chỉ đơn thuần mua/bán ngoại tệ theo nhu cầu và tỷ giá tại ngày giao dịch (FX Spot), ngân hàng còn cung cấp các công cụ tài chính phái sinh tiền tệ như dịch vụ hoán đổi (FX Swap), quyền chọn (FX Option) hay kỳ hạn (FX Forward) nhằm đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro biến động tỷ giá (do giá trị ngoại tệ mua/bán khổng lồ, trong khi tỷ giá trong tương lai là không thể biết trước). Với các hợp đồng này, doanh nghiệp được mua/bán ngoại tệ tại một thời điểm trong tương lai với tỷ giá chốt sẵn hoặc có quyền mua/bán ngoại tệ khi tỷ giá diễn biến thuận lợi…

Tương tự như Techcombank, Ngân hàng VPBank cũng ghi nhận lỗ thuần gần 340 tỷ đồng, trong khi quý IV/2021 chỉ lỗ hơn 30 tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối.

Ngân hàng HDBank thậm chí còn ghi nhận lỗ 66 tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối sau 12 quý lãi liên tiếp. Lần gần nhất HDBank kinh doanh ngoại hối thua lỗ là quý III/2019 với khoản lỗ chỉ khoảng 296 triệu đồng.

Nhiều ngân hàng báo lãi lớn từ kinh doanh ngoại hối

Ở chiều ngược lại, Vietcombank VietinBank và BIDV khẳng định vị thế dẫn đầu của nhóm ngân hàng quốc doanh khi mang về khoản lợi nhuận hàng nghìn tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối trong quý IV/2022. Đây trở thành mảng kinh doanh có tốc độ tăng trưởng cao nhất của VietinBank và BIDV trong quý cuối năm.

Quý IV/2022, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh ngoại hối của Vietcombank sụt giảm song VietinBank và BIDV lại tăng mạnh so với quý liền trước.

Trong khi nhiều ngân hàng thua lỗ hàng trăm tỷ đồng vì kinh doanh ngoại hối, ACB lại cho thấy sự tăng trưởng vượt trội ở mảng kinh doanh này. Cụ thể, quý IV/2022, ACB lãi thuần 504 tỷ đồng từ kinh doanh ngoại hối, tăng gấp đôi cùng kỳ năm trước và gấp 5 lần quý III/2022.

Ngân hàng NCB cũng cho thấy màn lội ngược dòng ngoạn mục khi chuyển từ lỗ kinh doanh ngoại hối hơn 21 tỷ đồng vào quý IV/2021 thành lãi gần 76 tỷ đồng trong cùng kỳ năm 2022.

Ngoài ra, MBBank và TPBank mặc dù đều ghi nhận lãi từ kinh doanh ngoại hối trong quý IV/2022, lần lượt là 416,6 tỷ đồng và 260,8 tỷ đồng, nhưng mức lợi nhuận này lại giảm so với quý III/2022 và cùng kỳ năm trước.

Năm qua, chỉ số Dollar Index đạt mức cao nhất hai thập kỷ đẩy tỷ giá USD/VND liên tiếp lập đỉnh mới. Đồng Việt Nam có thời điểm mất giá đến 9% so với USD, dần về cuối năm, tỷ lệ mất giá thu hẹp còn 3,5%.

Lợi nhuận của ngân hàng trong mảng kinh doanh ngoại hối phụ thuộc vào việc dự đoán đúng xu hướng tỷ giá trong tương lai nhằm đưa ra các sản phẩm phái sinh phù hợp. Sự phân hóa về kết quả kinh doanh ngoại hối thể hiện hiệu quả hoạt động của các ngân hàng trong điều kiện tỷ giá biến động mạnh như quý IV/2022.

Tỷ giá USD/VND đạt mức cao kỷ lục vào đầu quý IV/2022 (Nguồn: TradingView)

Số liệu từ Tổng Cục thống kê cho thấy kim ngạch xuất nhập khẩu nước ta quý IV/2022 giảm so với quý III/2022 và cùng kỳ 2021. Dữ liệu này cho thấy nhu cầu ngoại tệ của các doanh nghiệp có thể đã suy yếu so với giai đoạn trước.

Cũng trong quý IV/2022, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) liên tục can thiệp vào thị trường ngoại hối thông qua công cụ mua/bán ngoại tệ, điều chỉnh tỷ giá, nới biên độ tỷ giá giao ngay USD/VND từ mức ±3% lên ±5% nhằm đối phó với chính sách “diều hâu” của Cục dự trữ Liên bang Mỹ. Ngày 15/12/2022, NHNN bắt đầu niêm yết giá mua USD trở lại sau 3 tháng để trống, phản ánh nhu cầu mua vào ngoại tệ từ các ngân hàng thương mại.