Lương chỉ đủ mức sống tối thiểu, viên chức bán hàng online trang trải cuộc sống

Tìm cách vẹn cả đôi đường

Hơn 10 năm làm viên chức ngành Giáo dục ở tỉnh Bắc Giang (nay là Bắc Ninh), chị Phạm Thị Bình Giang (SN 1983) nhận mức lương khoảng 8 triệu đồng/tháng, đã tính cả phụ cấp.

Với số tiền ấy, chị vừa lo chi phí sinh hoạt cơ bản, vừa gửi con đi học, nhưng vẫn phải dè xẻn với những khoản phát sinh hằng ngày. Mỗi tháng, từ tiền điện, nước đến thực phẩm, thuốc men, chị đều tính toán từng chút một.

"Nhiều người hỏi tôi vậy tại sao không nghỉ việc đi. Nhưng gia đình không khá giả gì, bố mẹ nuôi 4 năm ăn học Đại học, ra trường đi làm tôi lại tự túc đi học thêm 2 năm nữa. Giờ bỏ thì tiếc nuối thời gian, công sức, tiền bạc và cả sự kỳ vọng của gia đình.

Người ta nói nếu yêu nghề thì không kêu than lương thấp. Nhưng lương không đủ sống thì đành phải tìm cách vẹn cả đôi đường thôi" - chị Giang tâm sự.

Để có thêm phần kinh phí trang trải cuộc sống, nữ viên chức tận dụng thế mạnh quê hương, bán các đặc sản địa phương bằng hình thức online. Bánh đa, mỳ gạo, nem chua hay các loại nông sản được chị Giang đóng gói, quảng bá trên mạng xã hội Facebook, Tiktok...

Công việc này giúp chị có thêm thu nhập, dạy chị cách quản lý, giao tiếp và xử lý tình huống mà đôi khi những kỹ năng ấy lại hữu ích cho cả công việc ở trường.

Song, việc này cũng đồng nghĩa với việc phải tranh thủ mọi lúc rảnh rỗi, từ sáng sớm đến tối muộn, vừa quản lý đơn hàng, vừa giao nhận, vừa chăm sóc khách. Những ngày cao điểm, chị chỉ có vài tiếng nghỉ ngơi, sức khỏe đôi khi bị ảnh hưởng.

Câu chuyện của chị Giang là tình trạng không ít viên chức đang gặp phải. Lương cơ bản chỉ đủ mức sống tối thiểu, trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng cao. Nhiều đồng nghiệp của chị cũng phải tìm thêm công việc phụ để đảm bảo cuộc sống.

Không còn là nơi trú ẩn an toàn

Thực tế khó khăn về lương, phụ cấp và chế độ đãi ngộ như câu chuyện của chị Giang đặt ra yêu cầu cải cách chính sách tiền lương, không chỉ để đảm bảo đời sống cán bộ, công chức, viên chức mà còn nhằm thu hút và giữ chân nhân tài trong khu vực công.

Luật Viên chức được sửa đổi theo phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm để phù hợp với xu thế cải cách khu vực công, tạo cơ sở pháp lý cho việc trả lương theo vị trí và cải thiện đãi ngộ.

TS Phạm Mạnh Hùng - Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) - nhìn nhận: Thu hút và trọng dụng nhân tài, kể cả người Việt Nam ở nước ngoài, không phải vấn đề mới. Điểm mới lần này là được "nâng tầm" và “luật hóa” trong Luật Viên chức, nhưng thách thức lớn nhất vẫn nằm ở khâu thực thi, nếu không có cơ chế đủ rõ và đủ quyết liệt, nguy cơ vẫn như cũ là rất lớn.

Ông cho rằng thu hút nhân tài không thể chỉ dừng lại ở việc "mời gọi" bằng lương thưởng, mà phải gắn với việc xây dựng một hệ sinh thái phát triển toàn diện - bao gồm môi trường làm việc thuận lợi, cơ hội thăng tiến dựa trên năng lực và cả những hỗ trợ thiết thực về đời sống, gia đình, hội nhập xã hội.

"Chỉ khi cán bộ, công chức, viên chức cảm thấy được trân trọng cả về sự nghiệp lẫn cuộc sống, họ mới sẵn sàng gắn bó lâu dài" - TS Phạm Mạnh Hùng chia sẻ.

Ông cũng nhấn mạnh, chính sách lần này không nên chỉ dừng lại ở việc bổ sung vài điều khoản trong luật, mà cần hướng tới cơ chế chính sách cụ thể được thực thi trên thực tế.

Cùng với việc hoàn thiện chế độ đãi ngộ, xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp và bảo đảm cơ hội thăng tiến dựa trên năng lực, điều quan trọng hơn cả là khơi dậy niềm tự hào nghề nghiệp và tinh thần cống hiến.

Khi đó, sự nghiệp công sẽ không còn bị xem như "một chỗ làm ổn định" hay "nơi trú ẩn an toàn", mà trở thành một sứ mệnh cao cả - phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đồng hành cùng khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.