Xuất khẩu tôm Việt Nam bứt phá thu về hơn 2 tỷ USD, vươn tầm thế giới

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong nửa đầu năm 2025, xuất khẩu tôm của Việt Nam đã đạt một mốc son mới với tổng kim ngạch hơn 2 tỷ USD, tăng trưởng 27% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong các loại tôm xuất khẩu, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất với 62,1%, tôm loại khác chiếm 27,4% và tôm sú chiếm 10,5%. Tôm loại khác ghi nhận mức tăng trưởng ngoạn mục lên tới 124%.

Thị trường Trung Quốc dẫn đầu, các thị trường khác tăng trưởng tích cực

Về thị trường tiêu thụ, Trung Quốc đã vươn lên vị trí số 1, đạt gần 595 triệu USD, tăng mạnh 81% so với cùng kỳ. Sự phục hồi tiêu dùng, nhu cầu cao dịp hè và đặc biệt là nhu cầu đối với tôm hùm từ Việt Nam đã giúp thị trường này trở thành điểm bứt phá nhất.

Nhóm thị trường CPTPP cũng ghi nhận kết quả tích cực với mức tăng trưởng 38%, trong đó Nhật Bản tăng 19%, Australia tăng 5% và Canada tăng 6%.

Nhật Bản tiếp tục là thị trường đơn lẻ lớn thứ 3 của tôm Việt Nam, nhờ nhu cầu ổn định và thế mạnh về tôm giá trị gia tăng (GTGT).

Thị trường EU tăng 16%, với Đức, Bỉ và Pháp đều tăng trưởng 2 con số, tiếp tục hưởng lợi từ Hiệp định EVFTA.

Hàn Quốc cũng là điểm sáng với mức tăng 14%, trong khi Đài Loan (Trung Quốc) tăng tới 27%.

Thách thức từ thị trường Mỹ và chiến lược ứng phó

Ngược lại với đà tăng trưởng chung, thị trường Mỹ từng là đầu tàu xuất khẩu của tôm Việt lại có dấu hiệu bất ổn. Dù tổng kim ngạch 6 tháng đạt 341 triệu USD (tăng 13% so với cùng kỳ), nhưng diễn biến theo tháng cho thấy xu hướng không khả quan: tháng 5 tăng vọt (+66%) do doanh nghiệp tranh thủ xuất hàng trước khi áp thuế, nhưng sang tháng 6 lại giảm mạnh 37%.

VASEP nhận định, các yếu tố thuế quan đã khiến thị trường Mỹ trở nên khó dự đoán. Việc nhập khẩu tôm của Mỹ tăng trong 5 tháng đầu năm (+24% về giá trị) chủ yếu là do doanh nghiệp "chạy đơn" trước ngày thuế có hiệu lực, không phải là tăng trưởng bền vững. VASEP dự báo, xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 7 sẽ chững lại, do các đơn hàng "tránh thuế" đã được đẩy đi sớm.

Trước những biến động từ thị trường và chính sách quốc tế, VASEP khuyến nghị doanh nghiệp tôm Việt Nam cần chủ động tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu:

Đa dạng hóa thị trường: Giảm phụ thuộc vào Mỹ và tận dụng ưu đãi từ các hiệp định như EVFTA, CPTPP.

Phát triển sản phẩm: Đẩy mạnh sản phẩm chế biến sâu, giá trị gia tăng cao, phù hợp với xu hướng thực phẩm tiện lợi và "ready-to-eat".

Minh bạch nguồn gốc: Đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng, tránh rủi ro bị cáo buộc gian lận thương mại.

Ứng dụng công nghệ: Chuyển đổi số toàn chuỗi (nuôi trồng, chế biến, quản trị đơn hàng) để nâng cao khả năng thích ứng.

Kiểm soát chi phí: Chủ động vùng nuôi đạt chuẩn và kiểm soát chi phí chuỗi cung ứng để bảo vệ biên lợi nhuận.

Chuẩn bị tài chính, pháp lý: Sẵn sàng ứng phó linh hoạt với các chính sách thuế thay đổi bất ngờ từ các thị trường lớn.